Allergie, overgevoeligheid en intolerantie voor voeding bij uw huisdier. Is uw hond of kat overgevoelig voor een bepaalde voeding? Het is een behoorlijke klus om daar goed achter te komen.
Leest u verder dan kunt krijgt u antwoorden op deze vragen:
- Wat is voedselovergevoeligheid?
- Voor welk voer kan mijn hond of kat overgevoelig zijn?
- Wat is het verschil tussen voedselallergie en voedselintolerantie?
- Hoe ontstaat een voedselallergie?
- Hoe weet ik of mijn huisdier een voedselallergie heeft?
- Wat zijn de symptomen van voedselovergevoeligheid?
- Hoe werkt een eliminatiedieet?
- Wat is hypoallergene voeding voor uw hond en hypoallergene voeding voor uw kat en helpt het?
Wat is voedselovergevoeligheid?
Voedselovergevoeligheid, voedselintolerantie en voedselallergie zijn termen die vaak worden gebruikt. Maar is een hond die overgevoelig is voor voeding hetzelfde als een hond die allergisch is voor voer. En heeft een kat met een intolerantie voor zijn voer ook een overgevoeligheid daarvoor? We zetten de 3 begrippen voor u op een rijtje.
Voedselintolerantie bij het huisdier
Voedsel intolerantie ontstaat doordat het lichaam van de hond of kat een bepaalde stof uit de voeding niet kan verteren. Dat is iets anders dan een allergie voor voeding. De bepaalde stoffen die bij voedselintolerantie een rol spelen noemen we “triggers”, terwijl die stoffen bij voedselallergie allergenen noemen. Een voorbeeld van voedselintolerantie bij mensen is de lactose-intolerantie. Hierbij is een tekort aanwezig van een bepaald enzym dat eiwitten afbreekt, het lactase enzym. Lactase verteert normaal gesproken de lactose (melksuiker) en dat gebeurt nu onvoldoende of niet waardoor maagdarmklachten ontstaan zoals diarree, buikpijn en winderigheid.
Voedselallergie bij hond en kat
Wanneer het afweersysteem van de hond of kat te heftig reageert op bepaalde bestanddelen uit de voeding, kan een allergische reactie ontstaan. Vaak zijn het de eiwitten die dit veroorzaken, ook wel de allergenen genoemd. Het eiwit van de kip is een bekend voorbeeld bij allergische reacties van de hond. Het hondenlichaam gaat in gevecht met het kippeneiwit zodra dit is opgenomen. Er komt dan al gauw histamine vrij en histamine is een bekende veroorzaker van o.a. jeuk bij de hond. De hond gaat krabben en bijten op plekken op zijn eigen lichaam. De meest voorkomende bestanddelen uit de diervoeding die allergische reacties veroorzaken zijn kip, rundvlees, tarwe, eieren, zuivelproducten en soja. Maar ook kleurstoffen en conserveermiddelen kunnen de boosdoener zijn.
Hoe ontstaat een voedselallergie bij het dier?
Voedselallergie komt veel voor bij hond en kat. Met name bij honden die nog geen jaar oud zijn. De ontwikkeling van een voedselallergie is niet altijd even duidelijk. Wat we weten is dat wanneer een hond vaker een bepaald eiwit binnen krijgt dat hij dan meer kans heeft om een voedselallergie te ontwikkelen. Het komt echter ook voor dat honden allergisch worden voor een nieuw eiwit dat ze voor het eerst binnen krijgen. Erfelijkheid kan zeker een rol spelen bij voedselallergie.
Wat zijn de symptomen van voedselallergie bij het huisdier?
Een hond en kat met voedselallergie heeft vooral maagdarm- en huidklachten. Jeuk komt vaak voor en is bijzonder hinderlijk. Jeuk komt vooral voor op de kop, liezen, oksels, buik, oorschelpen en de voetzooltjes.
Bij jeuk zien we:
- Zichzelf bijten en schuren
- Krabben
- Huidschilfers
- Rood verkleuring huid
- Korstjes en wondjes
- Hotspots
- Gebroken haren
- Bruinzwart verkleuring haren (door likken)
- Kale plekken
- Huidontsteking, oogontsteking, oorontsteking
De meest voorkomende maagdarm klachten zijn:
- Borrelende “buik”
- Braken
- Diarree
- Buikpijn
- Minder eetlust
- Hoesten (astmatisch)
De diagnose voedselallergie stellen
De diagnose voedselallergie of voedselintolerantie is niet eenvoudig bij een hond of kat te stellen. Jeuk kan bijvoorbeeld bij veel andere aandoeningen ook voorkomen: vlooien, mijten, anaalklier ontsteking, oorontsteking, allerlei allergieën. Het kan ook zijn dat er twee aandoeningen tegelijkertijd spelen die de jeuk veroorzaken. Om voedselovergevoeligheid vast te stellen sluiten we zoveel mogelijk andere oorzaken van huidproblemen uit. Een eliminatiedieet is dan aan de orde.
Eliminatiedieet hond kat
Er zijn 2 soorten eliminatiedieet voor hond en kat. Een eliminatiedieet met 1 dierlijke eiwitbron en 1 koolhydraat (rijst of aardappel), dit noemen we ook wel het “zelfkookdieet” en een eliminatiedieet met fors verkleinde eiwitbronnen waardoor het lichaam ze niet meer herkent: het “gehydrolyseerd dieet”.
Beide eliminatiediëten vervangen volledig de bestaande voeding van uw dier. Bij de start is er een geleidelijke overgang nodig van oud naar nieuw voer. In 6 dagen staat dan uw huisdier geheel op het eliminatiedieet (eerst 2 dagen 1/4 nieuwe voeding, dan 2 dagen 1/2 nieuwe voeding en dan 2 dagen 3/4 nieuwe voeding). Het eliminatie dieet voert u 6 tot 8 weken lang aan uw hond of kat. Geef niets anders dan deze voeding, dus geen snacks, supplementen of medicijnen of wat dan ook. Want ook hierin kunnen dierlijke eiwitten (smaakstoffen) zitten die de allergische reactie oproepen.
Tips eliminatiedieet huisdier
Het eliminatiedieet heeft alleen zin wanneer het goed wordt gegeven. Wanneer heeft dit dieet de grootste kans van slagen?
- Laat uw dier nooit snoepen, ook niet uit de afvalbak, de voorraadkast of van tafel en andere voerbakjes.
- Blijft u vooral zelf consequent, ook naar bezoek en gezinsleden. Laat iedereen weten waarom u dit voor uw dier doet.
- Let op met medicatie en voedingssupplementen. Hierin zitten vaak dierlijke eiwitten als smaakstoffen. Vraag raad bij uw dierenarts.
- Wilt u uw hond of kat toch een snack geven? Geef dan iets van het eliminatiedieet als snoepje of fruit. Banaan zijn ze vaak gek op. Overleg met uw dierenarts wat het beste past bij het eliminatiedieet van uw huisdier.
Heeft mijn hond of kat een voedselovergevoeligheid?
U heeft uw hond of kat het eliminatiedieet gevoerd 6-8 weken lang. En nu?
- U heeft eliminatiedieet 1, het zelfkookdieet gevoerd aan uw hond of kat. Wanneer er nu geen klachten meer zijn bij uw huisdier dan gaan we over op de provocatietest*.
- U heeft eliminatiedieet 1, het zelfkookdieet gevoerd aan uw hond of kat. Wanneer nu de klachten aanhouden, danwel verminderd zijn, dan is uw hond of kat allergisch voor het eiwit of heeft een andere aandoening dan wel beiden.
- U heeft eliminatiedieet 2, het gehydrolyseerd gevoerd aan uw hond of kat. Wanneer er nu geen klachten meer zijn bij uw huisdier dan gaan we over op de provocatietest*.
- U heeft eliminatiedieet 2, het gehydrolyseerd gevoerd aan uw hond of kat. Wanneer nu de klachten aanhouden, dan wel verminderd zijn, dan heeft uw hond of kat een andere aandoening dan wel een combinatie van beiden.
*Wanneer bij de provocatietest de klachten terug komen dan is er sprake van voedselovergevoeligheid. Blijven de klachten weg bij de provocatietest dan is er een andere aandoening in het spel, bijvoorbeeld een omgevingsallergie bij uw huisdier.
De provocatietest voor hond en kat
Kort gezegd wordt de provocatietest ingezet wanneer het eliminatiedieet 6 tot 8 weken later de klachten heeft doen verminderen dan wel laten verdwijnen. 10 tot 20% van dat wat uw hond of kat eerst at wordt nu gemengd met het eliminatiedieet. Krijgt uw huisdier weer de klachten? Kijk, dan is er dus een voedselovergevoeligheid. De symptomen komen meestal binnen 1 tot 4 dagen terug, bij katten kan het wat langer duren (tot 2 weken). Stop dan met mengen en geef weer louter en alleen het eliminatiedieet. Dan moeten de klachten binnen 1 tot 4 weken weer verdwijnen. Blijven de symptomen wel weg wanneer het oude voer weer gegeven wordt? Mogelijk is uw hond of kat niet allergisch voer dat voer maar wel voor een voedingssupplement of een bepaalde snack die u eerst gaf.
Zijn de klachten niet verdwenen met het eliminatiedieet?
Het kan zijn dat uw huisdier ook allergisch is voor het eiwit dat in het eliminatiedieet aanwezig is, wanneer de klachten niet verdwijnen met het voeren van het eliminatiedieet. Volg dan opnieuw het eliminatiedieet op basis van een ander eiwit. Het kan ook zijn dat er een andere aandoening speelt. Laat die dan uitsluiten. Een behoorlijke puzzel dus.
De behandeling van voedselovergevoeligheid bij hond en kat
Met het eliminatiedieet is bij uw hond of kat voedselovergevoeligheid vastgesteld. Wat nu? We gaan direct op zoek naar het dieet waarbij uw huisdier klachtenvrij blijft. Hypoallergene voeding voor uw hond en hypoallergene voeding voor uw kat noemen we dat. Hypoallergeen voer geeft een verminderde kans op allergische reacties bij uw huisdier. Hypoallergeen voer bevat eiwitten die niet vaak voorkomen in diervoeding of die eiwitten zijn zo bewerkt (gehydrolyseerd) dat het lichaam van het dier het eiwit niet meer herkent.
Bij eliminatiedieet 1, het zelfkookdieet, waarbij 1 eiwitbron en 1 koolhydraatbron is gevoerd, weet u nu dus op welk eiwit uw dier het goed doet. Kies het hypoallergene dieet op basis van dat eiwit. Het is namelijk zo dat het eliminatiedieet 1 niet een volledige voeding is, blijft dit dus niet voeren. Schakel over op de juiste hypoallergene voeding.
Bij eliminatiedieet 2, het gehydrolyseerd dieet, met sterk verkleinde eiwitbronnen, kunt u wel blijven doorvoeren. Vaak is het handiger wanneer u overgaat op een bestaand hypoallergene voeding op basis van gehydrolyseerde eiwitten.
Komt mijn hond of kat ooit af van een voedselallergie of intolerantie?
Helaas, een voedselallergie of voedselintolerantie is vrijwel altijd levenslang. Uw hond of kat zal dus levenslang bepaalde eiwitten in de voeding moeten ontwijken. Lastig, maar er is volop voeding verkrijgbaar waarop uw hond en kat het klachtenvrij kunnen gaan doen en ook qua snacks is er nu geen klagen. Let er wel goed op dat die voeding en snacks louter bestaan uit dat waar uw hond tegen kan.
Heeft mijn hond of kat atopie?
Het komt voor dat honden en katten na het voeren van een eliminatiedieet vrijwel geen vermindering van de klachten hebben. Wanneer dan ook andere oorzaken van jeuk e.d. zijn uitgesloten dan kan het zijn dat uw huisdier atopie heeft. Heel soms is een dubbele allergie ook nog mogelijk, voedselovergevoelig + atopie.
Huidproblemen die worden veroorzaakt door een omgevingsallergie noemen we atopie. Dat hebben we zo afgesproken. Atopische dermatitis heeft een erfelijke basis. Of uw huisdier een atopische huidontsteking ontwikkelt is niet alleen erfelijk bepaald, omgevingsfactoren spelen daar ook een rol bij.
Symptomen atopie vergelijkbaar met die van een voedselallergie
Huisstofmijten, graspollen en boompollen zijn de meest voorkomende allergenen bij atopie. Ook schimmels, kruiden en vlooien kunnen de allergenen zijn die de klachten bij uw hond en kat in gang zetten. Om die allergenen te bepalen is bloed- en huidonderzoek door uw dierenarts gewenst.
Atopie bij hond en kat is niet te genezen
Heeft uw hond of kat atopie dan is dat helaas niet te genezen. Behandelen en verlichten is wel mogelijk. Dat gebeurt dan ook symptomatisch, zodat uw hond of kat prettig verder kan leven en vooral zo jeukvrij mogelijk is. Allergenen vermijden is hierbij heel belangrijk. De juiste voeding voor hond en kat, medicatie, eventuele immunotherapie kunnen wel degelijk helpen. En vergeet ook niet dat een dermatologische shampoo weldadig voor uw dier kan zijn.
Nieuwe ontwikkelingen voedselallergie
Om een voedselallergie vast te stellen, kan uw dierenarts een eliminatiedieet voorstellen. PURINA® PRO PLAN® VETERINARY DIETS HA Hypoallergenic™ is een voeding met één gehydrolyseerd eiwit en gezuiverde koolhydraatbronnen, zodat het eiwitgehalte verwaarloosbaar is. Hydrolyse splitst de eiwitten in de voeding in piepkleine stukjes, zodat het immuunsysteem ze niet herkent en er dus niet op reageert.
Vragen?
Neem gerust contact met ons op: info@dierapotheker.nl
Drs. Robin Holle
Dierenartsenpraktijk Horst
Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl