Om de kans op dracht zo groot mogelijk te maken, is het van belang om de teef en reu te onderzoeken en de teef op het juiste moment te laten dekken. Als een teef niet drachtig wordt, heeft dat consequenties voor zowel de fokker als voor diereigenaren. Door een grote variatie in de duur van de loopsheid geeft dekken op een ‘standaarddag’ in de cyclus, meestal rond de 11e-13e dag na begin van de loopsheid, een resultaat van ongeveer 50%. Met de juiste begeleiding is de kans op een succesvolle dracht en pups meer dan 90%.
Criteria voor bepaling van het optimale dektijdstip
- Gedrag van reu en teef
- Uitvloeiing
- Aspect van het slijmvlies
- Aspect van de cellen (cytologie)
- Bepaling LH
- Bepaling progesteron
- Echografie van de eierstokken
Aangezien bovenstaande criteria per individu zeer variabel zijn, is de bepaling van de progesteronwaarde veruit de meest betrouwbare methode. Dit betekent niet dat we de overige criteria buiten beschouwing laten.
De fertiliteitsbegeleiding bij Dierenartsenpraktijk Horst e.o. omvat dan ook meerdere onderdelen:
-
Beoordeling van gedrag en lichamelijk onderzoek van de teef
-
Progesteronbepaling
Tijdens de loopsheid van de teef is er na de eisprong een stijging van de progesteronspiegel in het bloed. Een lichte stijging vindt al plaats voor de ovulatie. Als de progesteronspiegel is doorgestegen naar 4-6 ng/ml dan heeft de eisprong plaatsgevonden (zie tabel). Na de eisprong hebben de eicellen nog 48-72 uur rijping nodig voor bevruchting plaats kan vinden. Daarnaast is sperma 48 uur actief en van daaruit wordt het beste dektijdstip bepaald.
Om het progesterongehalte in het bloed van de teef te bepalen wordt er 2 ml bloed afgenomen. Men start 5-7 dagen na begin van de loopsheid met het eerste bloedonderzoek. Dit kan op afspraak op alle dagen van de week, dus ook op zaterdag en zondag. Er zijn verschillende methodes om het progesterongehalte te bepalen. Deze zijn niet allemaal even betrouwbaar. Ons veterinair laboratorium VetLab Horst beschikt als een van de weinige praktijken in Nederland over geavanceerde apparatuur: de Immulite®. De Immulite® geldt als de gouden standaard en is de meest betrouwbare en hoogst haalbare methode om de progesteronspiegel nauwkeurig te kunnen meten. Het juiste dekmoment voor uw teef is zo exact vast te stellen, in tegenstelling tot bij andere meetmethodes. De uitslag en het advies worden binnen 1 à 2 uur aan u doorgegeven per telefoon of e-mail. U weet dus snel of het nodig is een afspraak te maken met de eigenaar van de reu. Het kan zijn dat meerdere bepalingen nodig zijn om het juiste dektijdstip vast te stellen.
| Progesteronconcentratie (met Immulite®) |
Fase cyclus | Wanneer dekken? |
|---|---|---|
| 2 ng/ml | LH piek | Dekking na 4-6 dagen |
| 4-6 ng/ml | Eisprong | Dekking na 2-4 dagen |
| 6-12 ng/ml | Rijping eicellen | Dekking na 1-2 dagen |
| 12 ng/ml | Rijpe eicellen | Dekking direct |
-
Vaginoscopie
Er wordt uitwendig gekeken naar de vulva en het type uitvloeiing bij de teef. Ook wordt beoordeeld of de teef al een ‘sta-reflex’ heeft, waarbij ze klaar gaat staan om gedekt te worden. Afhankelijk van de situatie kan daarna vaginoscopisch onderzoek of vaginaal toucher verricht worden. Bij het vaginoscopisch onderzoek wordt inwendig gekeken naar de kleur en rimpeling van het slijmvlies, de hoeveelheid en kleur van de uitvloeiing en eventuele afwijkingen die aanwezig kunnen zijn. Hiermee kan een indruk worden verkregen van de fase van de cyclus waarin de teef zich bevindt.
-
Bacteriologisch onderzoek
Aan het begin van de loopsheid kan een vaginaal uitstrijkje worden genomen. Er zal in ons VetLab Horst een bacteriekweek worden ingezet, waarbij na 24 uur beoordeeld kan worden of er groei is van bacteriën en/of gisten. De vagina van een teef is niet steriel, er zal dus altijd enige mate van groei aanwezig zijn. Als we echter een reincultuur zien, dat wil zeggen maar 1 type bacterie, dan is dit afwijkend en kan de vruchtbaarheid beïnvloedt worden. Er zal een gevoeligheidsbepaling worden ingezet om te beoordelen voor welk antibioticum de bacterie gevoelig is. Als het nodig mocht zijn kan daardoor op tijd, voorafgaand aan de dracht, een antibioticumkuur gegeven worden.
Vragen?
Neem gerust contact met ons op, bel 077-3982169 of email: dierenarts@daphorst.com
Drs. Jacques Jenniskens
Dierenartsenpraktijk Horst
Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl