Vuurwerkangst voorkomen bij de hond

Tabletje om de hond rustig te houden

Zoals ieder jaar zal er rond oud en nieuw weer flink geknald worden. Rond de jaarwisseling komen er weer veel eigenaren op de praktijk voor ‘een tabletje om de hond rustig te houden’. Elk jaar ligt menig hond bibberend in zijn of haar mand. Het plotselinge kabaal wordt als zeer angstig ervaren. Angst is een natuurlijke reactie om gevaarlijke situaties uit de weg te gaan. Alleen, in het geval van het vuurwerk, kan de hond de angstige situatie niet ontwijken. Er zijn verschillende medicijnen op de markt die de hond wat rustiger kunnen maken. Dit geeft natuurlijk geen blijvende oplossing. Beter zou zijn om met de hond te gaan werken, om de hond te leren om te gaan met het vuurwerk. Deze gedragstherapie, soms ondersteund met medicatie, kan een blijvende oplossing geven.

Tekenen dat een hond angstig is voor vuurwerk

Iemand die zijn dier goed kent zal meteen merken dat er wat aan de hand is en dat het dier angstig is. Deze zal zich ‘anders dan anders ’ gedragen. De ene hond zal wegkruipen in een hoekje (passief), terwijl de andere heen en weer rent en blaft (actief). Beide typen honden kunnen even angstig zijn! Verschillende gedragingen waaraan je kan zien of je hond angstig is, zijn bijvoorbeeld: vluchten, ergens onder zitten/schuilen, trillen, hijgen, kwijlen, grote pupillen, lage houding, vocaliseren (blaffen/grommen/janken), verhoogde waakzaamheid, anaalklieren legen, incontinentie of juist niet willen poepen/plassen en niet/minder willen eten.

Het probleem van vuurwerkangst

Een groot deel van de honden met vuurwerkangst zal ook angstig reageren op andere geluidsprikkels, zoals onweer of een knallende deur. Vaak wordt dit erger naarmate de dieren ouder worden. De angst begint dan met één specifieke situatie, maar breidt zich steeds verder uit. Dit noemen we generalisatie. Vaak gaat het ook samen met verlatingsangst. Het spreekt voor zich dat dit voor zowel hond als baas geen wenselijke situatie is. Voorkomen van het ontstaan van angst en vroegtijdig ingrijpen als de hond angstgedrag vertoont, zijn dus extra belangrijk.

Er zijn vier belangrijke maatregelen die u als eigenaar kunt nemen

1. Gedragstherapie
2. Omgeving aanpassen
3. Medicatie
4. Feromonen (soort natuurlijke geurstoffen)

1. Gedragstherapie vuurwerkangst

Het is verstandig om lang (maanden!) voor oudjaar te beginnen om de hond te laten wennen aan vuurwerkgeluiden (bijvoorbeeld m.b.v. een vuurwerk-CD of via de gratis te downloaden geluiden op https://soundcloud.com/dogstrust/sets). Op deze manier wordt de hond minder gevoelig voor de geluiden en kun je de geluiden in verband brengen met iets wat prettig is, zoals spelen of eten. Dit noemen we ‘progressieve desensitisatie en counterconditionering’. Het is de enige manier waarop we de hond écht kunnen leren dat vuurwerk niet eng is. Het is bij zeer angstige honden verstandig deze therapie te combineren met medicatie, dit geeft een beter resultaat. Bovendien is het aan te raden om dit alleen te doen in samenwerking met een gedragstherapeut. Het niet goed uitvoeren van deze therapie kan de honden angstiger maken voor vuurwerk. Het nadeel van deze methode is dat er enkele maanden voor moeten worden uitgetrokken, voor er een duidelijk effect gezien wordt. Echter bij een groot deel van de honden kan op deze manier de angst zeker minder worden.

2. De omgeving van de hond aanpassen

Gewoon negeren! Dit is een veelgehoord, maar verouderd en foutief advies. Door als baasje de hond weg te sturen of geen steun te bieden, kun je de hond juist angstiger maken. Gelukkig hebben we een aantal tips voor u. Het is belangrijk om de omstandigheden voor de hond zo aangenaam mogelijk te maken en blootstelling aan prikkels zoveel mogelijk te voorkomen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door een schuilplaats voor de hond te maken. Angstige honden willen zich graag verstoppen, zorg daarom voor een veilig hutje waar hij zich op zijn gemak voelt. Laat de hond zelf kiezen waar deze wil liggen, ook als dat verstopt onder het bed of juist tegen je aan op de bank is. Ga de hond zeker niet troosten/aaien, maar biedt steun door er te ‘zijn’. Laat de hond nooit alleen als deze een panische reactie heeft! Blijf zelf kalm, probeer de hond eventueel af te leiden met een spelletje of een speciaal speeltje met voertjes erin. Zet de radio of televisie aan (zonder vuurwerkgeluiden uiteraard…), laat wat lampen aan en doe de ramen/deuren/gordijnen/rolluiken dicht. Laat de hond alleen aangelijnd uit en zoek overdag een rustige plek op voor een lange wandeling, zodat deze zijn energie kwijt kan. Ook kun je ervoor kiezen met je hond naar een vuurwerkvrij vakantiepark te gaan. Voor extra steun is een Thundershirt® een goed alternatief. Dit is een shirt dat je de hond aan kan trekken. Het geeft een geborgen gevoel, waardoor in 80% van de gevallen de angst van het dier vermindert. Ook zijn er speciale zonnebrillen (Doggles®) en oordoppen (Mutt Muffs®) op de markt voor honden, die de impact van de lichtflitsen en geluiden kunnen verminderen. Voor deze attributen geldt wel dat de hond hier in een rustige periode en vertrouwde omgeving aan moet wennen. Begin dus niet op het moment dat de hond al bang is.

3. Medicatie bij vuurwerkangst

Medicatie alleen is niet de oplossing, maar kan het beste gecombineerd worden met de maatregelen die hierboven genoemd zijn. Van oudsher werd er altijd Acepromazine gebruikt. Acepromazine is een middel wat de dieren sedeert, d.w.z. suf/slap maakt. Dieren lijken vanaf de buitenkant dus rustig, maar niets is minder waar. Het nadeel van dit middel is dat de dieren juist extra gevoelig worden voor de geluiden om ze heen en paniekerig worden. Door sedatie kunnen ze niet meer vluchten. Hierdoor zal het volgende jaar de angst verergeren. Dit maakt het middel minder geschikt voor het gebruik voor dit doel. Helaas wordt het middel nog steeds op een aantal plekken verkocht om vuurwerkangst te onderdrukken.  Het is bekend onder verschillende merknamen, waaronder Vetranquil® en Calmivet®. Kijk dus goed op de verpakking en gebruik deze middelen niet. Een beter alternatief is vaak te verkrijgen bij uw dierenarts. Deze kan ook met u meedenken over eventuele alternatieve medicijnen. Als natuurlijk alternatief is het mogelijk om voedingssupplementen te gebruiken. Voorbeelden  hiervan zijn Zylkène, Telizen en het Royal Canin Calm diet. Deze zijn op basis van een aminozuur of melkeiwit gemaakt. Er zijn geen harde bewijzen dat ze werken, maar er lijkt wel een redelijk goed effect te zijn bij milde angst. Deze middelen dienen wel langere tijd gegeven te worden. U kunt hier meer lezen over de werking van Telizen.

4. Feromonen

Er zijn bepaalde natuurlijke stoffen die een teef uitscheidt tijdens de melkgift die rustgevend zijn voor de puppy’s. Deze stoffen zijn chemisch nagemaakt (DAP = dog appeasing pheromone) en kunnen ook angst remmend werken bij volwassen dieren. Ze kunnen een goede ondersteuning bieden in stressvolle tijden. De feromonen zijn verkrijgbaar onder de naam Adaptil® in de vorm van een verdamper, halsband en tabletten.

Voorkomen is beter dan genezen!

Ook voor vuurwerkangst geldt dat voorkomen beter is dan genezen. Doe alsof vuurwerk de normaalste zaak van de wereld is en zorg ervoor dat uw hond geen vervelende ervaring opdoet. En mocht dat toch gebeuren, dan heeft u vast wat aan onze tips uit dit artikel. We wensen u alvast een fijn oud&nieuw toe met gezelligheid voor mens én dier!

Vragen?

Neem gerust contact met ons op: info@dierapotheker.nl Drs. Robin Holle Dierenartsenpraktijk Horst Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl Bronnen:

• Gedragskliniek voor Dieren, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht.
• PEGD workshop over vuurwerkangst 2016 o.l.v. Valerie Jonckheer-Sheehy, dip. ECAWBM (BM), dierenarts, specialist gedrag & consultant dierenwelzijn.

  Lees hier meer over vuurwerkangst: Vuurwerkangst bij huisdieren Tips vuurwerkangst Rustige jaarwisseling voor uw hond