Wat is koorts?
Koorts is een natuurlijke afweer reactie van het lichaam van mens en dier. Doordat de lichaamstemperatuur oploopt komt het afweerapparaat beter in stelling tegen ziekteverwekkers. Koorts is niet hetzelfde als een verhoogde lichaamstemperatuur, hyperthermie.
Warmbloedige dieren
Hond, kat en paard zijn warmbloedige dieren. Warmbloedige dieren hebben een constante lichaamstemperatuur. De lichaamsthermostaat, het regulatiecentrum, die de temperatuur van het lichaam regelt, bevindt zich in de hypothalamus in de hersenen.
Warmte productie en afvoer
Door de activiteit van de spieren en de stofwisseling wordt warmte in het dierenlichaam geproduceerd. Warmte wordt bij de hond vooral afgevoerd door verdamping, dit doen ze door te hijgen. Ook wordt de warmte wel wat door zweten en via de poep en urine kwijt geraakt.
Normale lichaamstemperatuur hond en kat
Een hond heeft een wat hogere lichaamstemperatuur dan de mens. De normale temperatuur van de hond en de kat is tussen de 38 en 39°C. Jonge hondjes, puppy’s hebben vaak een wat hogere temperatuur, te weten 39.5°C.
Hyperthermie, een verhoging van de lichaamstemperatuur
De lichaamstemperatuur van een dier kan oplopen. Die verhoging noemen we hyperthermie. Waardoor kan de lichaamstemperatuur enigszins oplopen?
- Bij inspanning door de verhoogde spieractiviteit.
- Doordat de omgevingstemperatuur hoger is.
- Bij een toename van de stofwisseling.
- Bij hormonaal bepaalde situaties zoals loopsheid (enkele dagen daarvoor) en geboorte pups.
Hyperthermie is op zich dus nog geen koorts, maar meer het gevolg van de bovengenoemde oorzaken. Bijvoorbeeld bij honden die lang moeten wachten op een warme plek (wachtkamer) hebben al gauw hyperthermie. Gaat vanzelf over dus.
Symptomen koorts bij hond en kat
Wanneer uw hond of kat koorts heeft dan is het thermoregulatiecentrum van uw dier gestoord. Dit geeft een complex aan koorts symptomen, te weten
- Rillen.
- Verhoogde hartslag.
- Sneller ademen.
- Verstoring water- en zouthuishouding.
Voordeel en nadeel van koorts
Bacteriën, virussen en parasieten gedijen minder goed in het dierenlichaam bij een hogere temperatuur. Een infectie wordt dus door koorts beter bestreden. De koortsreactie kan echter ook doorschieten dan neemt het gevoel van algehele malaise bij het dier toe en gaan honden bijvoorbeeld al snel minder of niet eten.
Hoe meten we koorts bij dieren?
De lichaamstemperatuur bij een dier is eenvoudig op te nemen met een thermometer.
- Thermometer glad maken met wat glijmiddel, vaseline of babyzalf.
- Behoedzaam 1 cm diep inbrengen in het poepgaatje.
- Digitale thermometer uithalen bij de piep (glazen thermometers 2 minuten laten zitten).
- Oor thermometers voldoen bij dieren niet echt.
Behandelen koorts
De behandeling van koorts is geheel afhankelijk van de onderliggende oorzaak.
- Altijd de onderliggende oorzaak bepalen en behandelen.
- Koorts verlagende medicijnen, zoals metacam, rimadyl en carprofen. Deze NSAID’s werken ook ontstekingsremmend en zijn uitsluitend op voorschrift van de dierenarts beschikbaar. Overleg altijd met uw dierenarts. Paracetamol bij de hond nooit gebruiken.
- Wanneer de hond of kat niet eet en drinkt dan zijn infusen de aangewezen behandeling.
Koelen bij koorts?
Koelen is uitsluitend geboden wanneer de lichaamstemperatuur boven de 41,5°C komt. Vaak wordt een dergelijk hoge temperatuur niet bereikt door een infectie maar door bijv. een hoge omgevingstemperatuur (opgesloten in auto in de zon), langdurige epileptische aanval of overmatige stress of inspanning. Er is dan sprake van hyperthermie.
Hoe kun je een hond het beste koelen?
Koelen van een oververhitte hond kan met koud water of alcohol.
- Dep met koud water of alcohol aan de onbehaarde binnenkant van de achterpoten.
- Leg natte doeken over de hond.
- Dompel eventueel het gehele lichaam in water.
- Koelen kan uiteraard ook met een cool mat, ventilator of airco.
- In de dierenkliniek kan gekoeld worden van binnen uit.
Onderliggende oorzaak van koorts, daar gaat het om
Wanneer uw hond of kat koorts heeft dan is het dus het belangrijkste dat de onderliggende oorzaak gevonden wordt. Die oorzaak kan dan gericht behandeld worden en dan zal de lichaamstemperatuur van het dier ook dalen, de koorts verdwijnt. Ter verlichting kan uw dier gebaat zijn een koortsdrukkend middel. Gebruik niet die van de mens. Beterschap.
Vragen?
Neem gerust contact met ons op, bel 077-3982169 of email: info@dierapotheker.nl
Drs. Robin Holle
Dierenartsenpraktijk Horst
Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl