Het is een virus dat door knutten (culicoides imicola) wordt overgebracht. Deze mugjes zijn al in Europa aanwezig en brengen ook het blauwtongvirus over. Ziekteverschijnselen bij paarden tot nu toe beperkt geweest tot Afrika, het Midden Oosten en een enkele uitbraak in Zuid Spanje. De ziekte is in de EU aangifteplichtig en bestrijdingsplichtig.
Muggen
Het virus is niet rechtstreeks besmettelijk van paard naar paard (wel over te brengen via bloedtransfusies). Het zijn echt de muggen die voor verspreiding zorgen, kleine beetjes virusopname bij steken van de gastheer is voldoende om het virus over te brengen.
Paarden zijn de meest gevoelige diersoort, ezels en muildieren minder en zebra’s zijn redelijk goed resistent tegen ziekteverschijnselen. Reservoir voor het virus vormen in ieder geval zebra’s, wilde honden en olifanten. Mogelijk zelfs meer diersoorten. Het virus bestaat uit 9 subtypes die allen een extreme lekkage van eiwitrijke vloeistof uit de bloedvaten veroorzaken. Een besmet paard kan maximaal 21 dagen actief virus in zijn bloed bij zich dragen. Bij ezels en zebra’s is dat veel langer.
Wat zijn de symptomen?
Er zijn 4 vormen van ziekte:
- De koortsvorm
Deze vorm is de vorm die voornamelijk bij zebra’s voorkomt en bij paarden die zijn gevaccineerd. Symptomen zijn koorts, algehele malaise en dikke benen gedurende 1-6 dagen. - De dunkop of longvorm
Deze vorm treedt peracuut op en binnen 4 uur tot 4 dagen sterft 95% van de dieren. Deze vorm komt voornamelijk voor bij paarden die nog nooit met het virus in contact zijn geweest. Dit is dan ook de vorm die de meeste bedreiging voor Europa vormt. Symptomen zijn zweten, koorts, hoesten, extreme benauwdheid en in de eindfase schuimachtig vocht uit de neusgaten. Deze dieren verdrinken als het ware in hun eigen vloeistof die wordt uitgescheiden in de longen. - De dikkop of hartvorm
Deze vorm treedt met name bij paarden op die al eens in contact zijn geweest met het virus. Deze vorm treedt subacuut op en ongeveer 50 % van de dieren sterft binnen 1 week. Symptomen zijn koorts, zwelling van hoofd, oogleden, nek, borstkas en schouders.Tevens roodheid van slijmvliezen en koliek. De paarden blijven over het algemeen wel eten. Paarden die deze vorm overleven hebben ongeveer een jaar hersteltijd nodig. - De gemengde vorm
Dit is de meest voorkomende vorm in Afrika. De ziekte treedt acuut op en ongeveer 70 % van de besmette dieren sterft binnen 3 dagen.
Symptomen zijn een combinatie van bovenstaande.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De diagnose kan worden gesteld aan de hand van de symptomen, het snelle verloop, eventueel bloedonderzoek en op sectie.
Waaruit bestaat de therapie?
Er bestaat geen therapie voor deze ziekte.
Hoe kan het worden voorkomen?
Preventie bestaat uit het weren van de mugjes die het virus overbrengen en uit vaccinatie.
Vaccinatie is in de EU nog niet toegestaan. Vaccinatie in Afrika bestaat uit een dubbele enting met 4 weken tussentijd. Na deze zware enting, waar de meeste dieren een tijd ziek van zijn, dienen de paarden voor 4-6 weken op rust gezet te worden. Vaccinatie beschermt nooit 100%, maar vermindert wel de ernst van de symptomen.
Indien er zich een uitbraak in de EU voordoet, vereist het huidige beleid nog een “stamping out” zoals bij MKZ en varkenspest. Dit betekent dus het ruimen van aangetaste en verdachte dieren en mogelijk zelfs bedrijven. Tevens ringvaccinatie rondom verdachte bedrijven. En een acute stillegging van alle paarden (sport) activiteiten in een straal van 200 km.
De overheid is nog bezig om te kijken of er een aangepast draaiboek gemaakt kan worden waarbij paarden al van te voren geënt kunnen worden en schade bij een uitbraak beperkt kan blijven.
Vragen?
Neem gerust contact met ons op,
Drs. Maarten van Dijck
Dierenartsenpraktijk Horst
Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl