Cryptorchidie (niet ingedaalde testikels)
Cryptorchidie, een erfelijke aandoeningen waarbij een of beide testikels niet zijn ingedaald, komt bij alle hondenrassen voor. Normaal verplaatsen de testikels van de reu zich in de eerste paar levensweken van de pup vanuit de buikholte via het lieskanaal naar de balzak (scrotum). Als een of beide testikels op een leeftijd van 6 maanden nog niet in het scrotum aanwezig is, dan is dat afwijkend en spreken we van cryptorchidie. De testikel kan zich in de buikholte of tussen het lieskanaal en het scrotum bevinden.
Omdat het een erfelijke aandoening is, worden dieren met cryptorchidie uitgesloten van de fokkerij. Ook teefjes uit hetzelfde nest kunnen uit dit oogpunt beter niet worden ingezet voor de fokkerij. Als een of beide testikels in de buik zijn achtergebleven, kan het raadzaam zijn om de reu te castreren. Bij Dierenartsenpraktijk Horst wordt dat meestal met een kijkoperatie (laparoscopie) gedaan. Een testikel die in de buik zit, heeft een grotere kans om zich te gaan ontaarden tot een testikeltumor. Omdat van buitenaf de grootte en hardheid van de testikel dan niet te beoordelen zijn, wordt dit vaak pas in een (te) laat stadium ontdekt.
Er wordt wel eens beschreven dat bepaalde medicijnen het afdalen van de testikels kunnen bevorderen. De resultaten zijn echter zeer twijfelachtig. Daarnaast is het vanwege het erfelijke karakter onverstandig met deze dieren te fokken.
Testikelafwijkingen
Er bestaan verschillende afwijkingen aan testikels en/of bijbal, die kunnen leiden tot verminderde vruchtbaarheid. Voorbeelden zijn ontstekingen, verdraaiingen van de zaadstreng en testikeltumoren. Bij afwijkingen van de grootte, vorm of hardheid van de testikel(s) of wanneer de reu niet wil dekken dient deze verder te worden onderzocht. Echografie, biopten en sperma onderzoek behoren tot de mogelijkheden. De therapie bestaat vaak uit castratie. Bij waardevolle dekreuen kan in sommige gevallen overwogen worden slechts een testikel te verwijderen (onvolledige castratie).
Ontstekingen van testikel of bijbal komen vooral voor bij jonge reuen en kunnen erg pijnlijk zijn. Mogelijke oorzaken zijn infecties en auto-immuunstoornissen, waarbij het lichaam zelf afweerstoffen maakt tegen de testikelcellen.
Bij een verdraaiing van de zaadstreng wordt de bloedvoorziening van de testikels ernstig verstoord. De testikels zwellen op en zijn erg pijnlijk. Dit kan ook voorkomen wanneer de testikel niet goed ingedaald is en zich nog in de buik bevindt. Bij een cryptorche reu met acute buikpijn dient hier dan ook altijd aan gedacht te worden.
Testikeltumoren zijn de op een na meest voorkomende type tumoren bij de reu. Ze komen vooral voor bij oudere honden vanaf 7 jaar leeftijd. De tumoren gaan uit van een of beide testikels en kunnen hormonen produceren. Meestal is een afwijkende grootte van de testikel(s) het enige symptoom. Bij hormoon producerende tumoren kunnen daarnaast nog andere symptomen gezien worden. Om de kans op uitzaaiingen te verkleinen, wordt geadviseerd de reu op korte termijn te castreren. De prognose is meestal gunstig.
Prostaatproblemen
Afwijkingen aan de prostaat komen veelvuldig voor. De prostaat zorgt voor productie van prostaatvloeistof onder invloed van testosteron. De prostaatvloeistof is een belangrijke component van het sperma. Afwijkingen kunnen dan ook leiden tot een verminderde vruchtbaarheid. De meest voorkomende afwijking van de prostaat is een goedaardige vergroting van de prostaat bij ongecastreerde reuen. Daarnaast komen ook ontstekingen, cystes en tumoren voor. Afwijkingen kunnen leiden tot problemen bij het urineren, (bloederig) urineverlies, pijnklachten en problemen met ontlasten. Onderzoek bestaat uit het betasten van de prostaat (met manueel onderzoek via het rectum), eventueel aangevuld met echografie, biopten, onderzoek van de prostaatvloeistof en bloedonderzoek.
Goedaardige vergroting van de prostaat (benigne prostaat hypertrofie of BPH) komt vaak voor bij niet gecastreerde (intacte) reuen en wordt meestal gezien vanaf 8 jaar leeftijd. Het ontstaat onder invloed van de langdurige aanwezigheid van het hormoon testosteron. Therapie bestaat bij voorkeur uit castratie, waarna de klachten een tot enkele weken zullen verdwijnen. Bij waardevolle fokreuen kan een behandeling met medicijnen worden overwogen.
Naast een goedaardige vergroting, kan ook een tumoreuze ontaarding van de prostaat voorkomen. Hieraan moet zeker gedacht worden bij een vergroting van de prostaat bij een gecastreerde reu. Prostaattumoren zijn veelal kwaadaardig en zaaien snel uit. Therapie is niet altijd mogelijk en goede diagnosestelling is dan ook van belang.
Ontstekingen en infecties kunnen ook voorkomen. Therapie kan bestaan uit medicatie (antibioticum). Vaak is een onderliggende aandoening aanwezig en dient deze ook behandeld te worden. Wanneer sprake is van abcessen of cystes (holtes met vocht) is aanvullend chirurgisch ingrijpen veelal gewenst.
Voorhuidontsteking
Bijna alle intacte (niet gecastreerde) reuen hebben een ontsteking van de voorhuid. In de volksmond wordt dit ook wel ‘puspiemel’ genoemd. Dit kan al op jonge leeftijd gezien worden, zodra ze hormonaal actief worden. De reu verliest dan druppeltjes gele/groene pus uit zijn geslachtsopening. Vaak worden deze rond de voorhuid gezien en de reu likt er regelmatig aan. De reu zelf heeft er vaak weinig hinder van, maar de pusdruppels komen in de omgeving terecht en geven vlekken. De oorzaak is een bacteriële infectie van het slijmvlies van de voorhuid, onder andere door de invloed van testosteron. Daarnaast kunnen verwondingen en afwijkingen aan de huid, het slijmvlies of penis als onderliggende oorzaak aanwezig zijn. De dierenarts zal dit beoordelen.
Voorhuidontsteking leidt doorgaans niet tot verminderde vruchtbaarheid. Een therapie zal worden ingesteld als de reu of de omgeving ongemak ondervinden. Behandeling bestaat uit het regelmatig schoonmaken en spoelen van de voorhuid met Prepusol, een speciale vloeistof. In dit filmpje, legt onze dierenarts uit hoe dit werkt.
Na het stoppen van de behandeling zal de infectie vroeg of laat weer terugkeren. Castratie, chirurgisch of met een implantaat, zal in 80-100% van de gevallen definitief tot vermindering of stoppen van de uitvloeiing leiden.
Vragen?
Neem gerust contact met ons op, bel 077-3982169 of email: dierenarts@daphorst.com
Drs. Jacques Jenniskens
Dierenartsenpraktijk Horst
Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl