Wat is het?
Een hond is incontinent voor urine wanneer hij/zij onbewust urine lekt. Dit kan variëren van druppeltjes in huis tot aan een plas urine op de plek waar de hond gelegen heeft.
Het komt vaker voor bij teven dan bij reuen, vooral wanneer teven gesteriliseerd zijn. Daarnaast zijn er aangeboren afwijkingen die ervoor kunnen zorgen dat de hond urine lekt.
Wat zijn de symptomen?
Verlies van urine zonder dat de hond bewust aan het plassen is. De hond ‘lekt’ als het ware urine.
Hoe stellen we de diagnose?
Op basis van een aantal vragen, lichamelijk onderzoek en urine onderzoek kan een vermoeden voor incontinentie bevestigd worden. Aanvullend onderzoek, bijvoorbeeld een echo, kan nodig zijn om de oorzaak te achterhalen.
Waaruit bestaat de behandeling?
Dit varieert van medicijnen om de sluitspier van de blaas te versterken tot aan een operatie. Per dier zal worden bekeken wat de meest optimale behandeling is.
In huis plassen komt veel voor bij honden. Wanneer uw hond dit doet heeft het eigenlijk altijd een reden. Het is belangrijk deze reden te kennen zodat de oorzaak ook kan worden aangepakt.
Verschillende manieren van in huis plassen hond
Wanneer een hond in huis plast, dient onderscheid gemaakt te worden tussen:
Wat is het?Een blaasontsteking bij de hond komt meestal door een of meerdere soorten bacteriën. Het komt vooral voor bij gecastreerde teven.Bij reuen en intacte teven zien we het minder vaak. Er kunnen verschillende oorzaken zijn, zoals blaasgruis of -stenen, een nierbekkenontsteking, incontinentie of hormonale veranderingen.
Wat zijn de symptomen?
Symptomen die passen bij een (simpele) blaasontsteking zijn: moeilijk of vaak kleine beetjes plassen, pijn bij het plassen, in huis plassen of urine die er anders uit ziet of ruikt. Als de hond ook meer algemeen ziek is, niet kan plassen of poepen of andere symptomen heeft, kan er meer aan de hand zijn. Bij reuen met prostaatproblemen kan soms een vergelijkbaar beeld voorkomen.
Hoe stellen we de diagnose?
Met lichamelijk onderzoek en urine onderzoek kan een blaasontsteking worden vastgesteld. De urine dient voor het onderzoek zo ‘vers’ mogelijk te zijn (<1 uur oud).Soms zijn aanvullend bloedonderzoek, bacteriekweek en/of beeldvorming van de blaas nodig.
Waaruit bestaat de behandeling?
Dit hangt af van de oorzaak. Bij een simpele blaasontsteking volstaat doorgaans een antibioticumkuur. Wanneer de symptomen snel terugkeren of de blaasontsteking niet overgaat, zal verder onderzoek worden gedaan.Bij een duidelijke onderliggende oorzaak, zal deze aangepakt moeten worden. Denk bijvoorbeeld aan een speciaal blaasgruisdieet of het verwijderen van blaasstenen door een operatie. Bij een juiste aanpak is de kans op volledig herstel groot.
Wat is het?Blaasgruis is te vergelijken met zand in de blaas. Blaasstenen kunnen enkele millimeters tot centimeters groot zijn. Er zijn verschillende soorten gruis en stenen, die allen een andere samenstelling en oorzaak hebben. Bij de hond komt vooral struviet voor. Dit kan een gevolg zijn van een bacteriële blaasontsteking.Als de blaasontsteking goed wordt aangepakt, verdwijnt dit vaak vanzelf. Andere soorten gruis zijn bijvoorbeeld calcium-oxalaat, ammonium-uraat en cystine. Bij sommige hondenrassen komt gruis vaker voor, zoals de Engelse bulldog en Dalmatiër.
Wat zijn de symptomen?
De verschijnselen zijn vaak vergelijkbaar met die van een blaasontsteking: moeilijk of vaak kleine beetjes plassen, pijn bij het plassen, in huis plassen of urine die er anders uit ziet of ruikt. Als een dier niet kan plassen (er komt geen urine uit), dan kan er sprake zijn van een verstopping. Dit is een spoedgeval! Als er niets aan wordt gedaan, kan de hond overlijden.
Hoe stellen we de diagnose?
Door urine onderzoek kan vastgesteld worden of en welk type blaasgruis aanwezig is. Met echografisch onderzoek en/of röntgenfoto’s kunnen blaasstenen worden opgespoord. Het type steen kan soms alleen worden vastgesteld door de steen operatief te verwijderen en op te sturen voor onderzoek.
Waaruit bestaat de behandeling?
Struviet kan vaak worden opgelost met een speciaal dieet. Wanneer het struviet een gevolg is van een bacteriële blaasontsteking, is een dieet meestal niet nodig.De andere typen gruis en stenen moeten vaak operatief verwijderd worden, gevolgd door medicijnen of een dieet.
Hoe kunt u blaasgruis voorkomen?
De samenstelling en concentratie van de urine zijn sterk van invloed op de vorming van gruis en stenen. Hoe meer een dier drinkt, hoe kleiner de kans op gruisvorming. Dit kan worden gestimuleerd door natvoer, drinkwaterfonteintjes en blaasgruisdieet.Elk type gruis en steen vereist een andere aanpak. Dit kan variëren van een speciaal dieet tot medicijnen. Dit is vaak levenslang nodig, maar honden kunnen er in het algemeen prima mee leven.
Zeker als honden ouder worden, zien we vaak dat ze moeilijker overeind komen. Iets anders is het wanneer een gezonde hond zomaar door de achterpoten zakken.
Wat als een hond door de achterpoten zakt?
Wanneer een hond door een of beide achterpoten zakt of zijn achterpoten helemaal niet meer kan bewegen, is sprake van een zwakte (parese) of verlamming (paralyse) van de achterhand. De oorzaak kan zowel in de rug (wervelkolom) als bij de heupen of poten zelf liggen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals trauma (door bijvoorbeeld een aanrijding/ongeluk), een rug-/hals-hernia, ontsteking van de tussenwervelschijven of hersenvliezen, een infarct en een embolie. Het kan bij honden van alle leeftijden optreden.
Waarom wankelt mijn hond?
De hond zal minder kracht hebben in een of beide achterpoten. Soms kan de hond niet meer staan of sleept hij zijn achterpoten achter zich aan. De hond kan pijn hebben, maar dit hoeft niet. Houd hier rekening mee als u uw hond wilt verplaatsen. Een dier dat pijn heeft kan onvoorspelbaar reageren.
Hoe stellen we de diagnose?
Met lichamelijk onderzoek kan een indruk verkregen worden van de ernst en lokalisatie van de aandoening. Veelal is aanvullend onderzoek met bijvoorbeeld röntgenfoto’s nodig om de oorzaak vast te stellen.
Waaruit bestaat de behandeling?
De behandeling hangt sterk af van de oorzaak van de verlamming en zal per dier op maat worden gemaakt. Het kan variëren van rust en pijnstilling tot een operatie. Het is wel belangrijk om er op tijd bij te zijn, zodat erger voorkomen kan worden en pijnstilling kan worden gestart. Geef uw hond in geen geval zelf paracetamol! Dit is giftig voor honden en kan dodelijk zijn.
Bij een hernia drukt de tussenwervelschijf tegen het ruggenmerg of de zenuwen. De druk op de zenuwen zorgt voor symptomen. De hernia kan op verschillende plekken in de wervelkolom voorkomen. Bij een aantal rassen komt een hernia vaker voor, zoals bij de Teckel, Beagle, Shih tzu, Franse bulldog, miniatuur poedel, Dobermann en Labrador retriever.
Wat zijn de symptomen?
Een hernia is zeer pijnlijk. Wanneer een hernia in de hals zit wil de hond bijvoorbeeld zijn nek niet meer goed buigen. Door de pijn kan een hond bij een plotselinge beweging of bij het aaien ineens gillen of agressief reageren. Naast pijn zien we soms ook zenuwverschijnselen, zoals ataxie (dronkemansgang) en verlammingsverschijnselen aan de poten. De symptomen kunnen plotseling ontstaan of een meer chronisch verloop hebben. Een hond die plotseling verlamd is aan de achterpoten is een spoedgeval, wacht dus niet af.
Hoe stellen we de diagnose?
Op basis van lichamelijk onderzoek kan een hond verdacht worden van een hernia en de ernst van de klachten worden ingeschat. In sommige gevallen wordt besloten tot röntgenologisch onderzoek of een CT/MRI-scan van de hals of rug. Zo kan de exacte lokalisatie worden aangegeven.
Waaruit bestaat de behandeling?
Het grootste deel van de honden met een hernia kan door middel van rust en medicatie weer volledig herstellen.
In een aantal gevallen is een snelle chirurgische behandeling (operatie) de aangewezen optie. Overleg bij verdenking van een hernia dan ook altijd met uw dierenarts!
In de nazorg is fysiotherapie erg belangrijk. Eigenlijk zo gauw de hond weer naar huis mag, kan contact worden opgenomen met de fysiotherapeut om het verdere herstel zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen.
Teckel Gradje wordt op het spreekuur aangeboden vanwege pijnscheuten. Niet willen eten of drinken. Vijf dagen eerder ook al eens gehad, toen vanzelf weer over gegaan.
Bij telefonisch contact drie dagen later blijkt dat Gradje haast niet meer zelf in de benen kan, nadat hij even gelegen heeft. Intussen heeft hij de controle over urine en ontlasting verloren. Bij controle op het spreekuur wordt het vermoeden van een hernia in de rug uitgesproken. Op dit moment betrof het een graad 2 die in snel tempo naar graad 3 evolueert.
CT Scan
De volgende morgen wordt direct een CT scan in Best gemaakt. De herniatie wordt bevestigd, een flinke uitpuiling van de nucleus pulposis van de tussenwervelschijf tussen de eerste twee lendenwervels. De uitpuiling is vooral naar boven en rechts van het ruggenmerg, wat hierdoor flink naar links verplaatst wordt.
Hernia operatie
’s Avonds wordt Gradje geopereerd middels hemilaminectomie. Zeer veel discus materiaal wordt aangetroffen in het wervelkanaal vooraleer het ruggenmerg zichtbaar wordt in de diepte. Het discus materiaal bevond zich ook nog boven en onder het verplaatste en gecomprimeerde ruggenmerg.
10 dgn later bij de nacontrole en het verwijderen van de hechtinkjes is Gradje al weer bijna helemaal de oude.
Met enige regelmaat zien we patiënten in de spoeddienst verschijnen waarvan eigenaren denken dat ze een TIA of hersenbloeding hebben. Bij honden komt dit echter zeer zelden voor en moeten we eerder aan het Geriatrisch Vestibulair Syndroom denken. Dit is een aandoening waarbij de 8e kopzenuw betrokken is, die voor meestal spectaculaire houdingsstoornissen zorgt. Wat er precies misgaat en waarom, is op dit moment nog niet bekend. Het kan op alle leeftijden voorkomen, maar we zien het vooral bij oudere honden.
Wat zijn de symptomen?
Vaak ontstaat het acuut (binnen enkele uren) en het kan er zeer heftig uit zien. Er kunnen verschillende neurologische klachten zijn: scheve kop, heen en weer bewegen van de ogen (nystagmus), rondjes lopen, omvallen, dronkemansgang (ataxie), niet meer goed kunnen lopen of opstaan en braken. Deze symptomen passen bij een probleem in het evenwichtsorgaan.
Hoe stellen we de diagnose?
Met lichamelijk onderzoek, neurologisch onderzoek, ooronderzoek, bloedonderzoek en eventueel een MRI-scan kunnen andere oorzaken voor de neurologische verschijnselen worden uitgesloten.
Waaruit bestaat de behandeling?
De vooruitzichten van een patiënt met het geriatrisch vestibulair syndroom zijn prima. Binnen enkele dagen tot weken zullen de verschijnselen vanzelf volledig verdwijnen. Behandeling met medicijnen is doorgaans niet nodig.
Wat is het?
Epilepsie is simpel gezegd kortsluiting in de hersenen. Er zijn verschillende vormen van epilepsie:
Primaire epilepsie. Dit is de meest voorkomende vorm en treedt voor het eerst op bij honden van 0.5-5 jaar leeftijd. De hond heeft tussen de aanvallen door nergens last van en met onderzoek kunnen geen afwijkingen worden gevonden. Deze vorm komt bij bepaalde rassen vaker voor.
Secundaire epilepsie. Hierbij zijn afwijkingen in de hersenen of in het bloed aanwezig, waardoor een epileptiforme aanval wordt uitgelokt.
Wat zijn de symptomen?
De bekendste vorm van epilepsie is de vorm waarbij in rust plotseling bewustzijnsverlies optreedt, het hele lichaam verstijft en vervolgens schokkerige bewegingen/krampen vertoont, speekselvloed optreedt en de hond zijn of haar urine en soms ook ontlasting laat lopen. Naast deze gegeneraliseerde vorm bestaat ook een vorm van epilepsie waarbij het bewustzijn niet verloren gaat, maar waarbij ‘slechts’ krampen/trillingen van een deel van het lichaam optreden, bijvoorbeeld van de poot, oor, oog of lip. Dit wordt een focale (partiële of gedeeltelijke) toeval genoemd.
Hoe stellen we de diagnose?
Het is niet altijd meteen duidelijk of er sprake is van een epileptische aanval of dat er toch iets anders aan de hand is. Het maken van een filmpje (bijvoorbeeld met uw telefoon) is voor uw dierenarts ideaal om beter te kunnen bepalen of het mogelijk om epilepsie gaat of niet. Daarnaast zal lichamelijk onderzoek en eventueel aanvullend (bloed)onderzoek worden uitgevoerd. Ook kan een CT- of MRI-scan worden geadviseerd. Zo kan onderscheid gemaakt worden tussen primaire en secundaire epilepsie.
Wat kunt u doen tijdens een epileptische aanval?
Een hond kan tijdens een epileptische aanval gedesoriënteerd zijn en minder goed zien/ruiken/horen. Laat uw hond dus het liefst zoveel mogelijk met rust in een omgeving waar hij/zij zichzelf niet kan bezeren. Kom ook niet bij de bek en probeer de tong niet uit de mond te trekken. Het komt zelden tot nooit voor dat een hond op zijn tong bijt. Maak bij voorkeur een filmpje en houd bij hoe lang de aanval duurt. Duurt de aanval langer dan enkele minuten of volgen er meerdere kleine aanvallen kort op elkaar, dan is het belangrijk om zo snel mogelijk een dierenarts te raadplegen.
Waaruit bestaat de behandeling?
Ligt een oorzaak ten grondslag aan de epilepsie, dan zal gekeken worden of deze behandeld kan worden. Daarnaast kan een (levenslange) behandeling met medicijnen tegen epilepsie worden ingesteld. Per dier zal gekeken worden wat de meest optimale methode is. Een veelbelovende ontwikkeling is het dieetvoer Purina Pro Plan Veterinary Diets NC Neuro Care.
Tijdens een langdurige (20 minuten) gegeneraliseerde aanval kunnen oververhitting en onomkeerbare schade aan de hersenen ontstaan. Het is dus belangrijk om tijdig een dierenarts te raadplegen!
Gedraagt uw oudere hond zich ‘anders dan anders’? Is uw hond ’s nachts aan het spoken terwijl hij overdag lekker ligt te slapen? Denk eens aan dementie.
Wat is dementie?
Oudere mensen kunnen veranderingen krijgen in de hersenen die invloed hebben op het gedrag, geheugen en hun leervermogen. Dit wordt dan dementie of seniliteit genoemd. Ook bij oudere honden kunnen we een dergelijk beeld zien. Hiervoor wordt de term Cognitief Disfunctie Syndroom (CDS) gebruikt.
Wat zijn de verschijnselen?
Vaak beginnen de verschijnselen onopgemerkt. De hond kan wat rustiger zijn, zich meer terugtrekken en minder willen spelen. De verschijnselen zullen in de loop van de tijd toenemen. De volgende gedragsveranderingen kunnen in meer of minder mate aanwezig zijn:
Verandering van dag- en nachtritme: De hond kan dan ’s nachts actiever zijn terwijl deze overdag de hele dag ligt te slapen.
Desoriëntatie: De hond kan zich minder goed oriënteren en gedraagt zich ‘anders’. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in doelloos rondlopen of staren, blaffen tegen vreemde voorwerpen en aan de scharnierkant van de deur wachten in plaats van aan de kant waar deze opengaat.
Onzindelijkheid: Niets is zo vervelend als een hond die in huis gaat plassen of poepen. Dit kan te maken hebben met dementie, maar kan ook andere medische oorzaken hebben. Neem altijd contact op met uw dierenarts.
Verandering van gedrag/‘persoonlijkheid’: Een hond kan agressiever, aanhankelijker of angstiger worden. Aangeleerde commando’s kunnen worden vergeten.
Hoe stellen we de diagnose?
Als uw dier gedragsveranderingen of onzindelijkheid vertoont, is het belangrijk om andere medische oorzaken uit te sluiten. Een dier dat doof- en of blind wordt of pijn heeft kan ook ander gedrag vertonen. Met medicijnen kunnen veel van deze aandoeningen behandeld worden. Als er met lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek (bv. bloed en urine) geen afwijkingen gevonden worden, zijn hersenveranderingen ten gevolge van ouderdom het meest waarschijnlijk.
Waaruit bestaat de therapie?
Er is helaas geen therapie die CDS kan genezen en de ziekte zal in de loop van de tijd erger worden. Er zijn wel mogelijkheden om dit proces af te remmen. Begin op tijd met de behandeling:
Training/verandering in de omgang: Houd de hond overdag actief, bijvoorbeeld met zoek- en denkspelletjes. Bied voldoende structuur en regelmaat aan, verander de leefomgeving zo min mogelijk en vermijd stress.
Medicijnen: Er zijn medicijnen op de markt die gebruikt worden bij dementie. Alleen medicijnen geven is niet de beste oplossing, uw dierenarts kan u hierover informeren.
Overleg samen met uw dierenarts of en welke behandeling nog zinvol is, zodat u samen met uw hond nog een fijne tijd heeft.
Drs. Robin Holle
Dierenartsenpraktijk Horst
Thuisbezorgservice: www.dierapotheker.nl 
